Afyon İli Ege Yöresi Türküleri.

MANİ NEDİR !!!

Mâni, başta aşk olmak üzere hemen her konuda yazılabilen bir halk edebiyatı nazım türüdür. Çoğunlukla 7 heceli dört dizelik bir bendden meydana gelir. Ama dizeleri 4-5-8-10-14 heceli kalıplarla söylenmiş maniler de vardır. Birinci, ikinci dördüncü dizeler birbirleriyle kafiyeli, üçüncü dize serbesttir. Yani kafiye dizilişi aaxadır. Aaaxa düzeninde maniler de var. İlk iki dize hazırlık dizeleridir. Son iki dize ile anlam bağlantısı yoktur. Asıl anlatılmak istenen son iki dizede verilir. Maniler çok çeşitlidir. En çok kullanılanlar düz ya da tam mani, kesik mani, cinaslı mani, yedekli mani, artık mani’dir. Özellikleri: 1. Sözlü edebiyat ürünlerindendir. 2. Genellikle bir dörtlükten oluşur. Ama mısra sayıları 5,6,7,8 hatta 14 olan maniler de vardır. 3. Kafiye düzeni aaxa şeklindedir. 4. Anonim halk edebiyatının en yaygın şeklidir. Özellikle yüzük oyunları ve mangal sohbetlerinde söylenirler. 5. Maninin birinci ve ikinci mısraları konuya giriş için hazırlık mısralarıdır. Asıl söylenilmek istenen 3. ve 4. mısralarda söylenir. 1. ve 2. mısralar tamamen de konu dışı değildir. 6. Üçüncü mısraın serbest oluşu söyleme kolaylığı sağlar. 7. Anlam bakımından bir bütünlük gösteren maninin başlıca karakteri kendi kendine yetmesidir. 8. Manilerde konu sınırı yoktur. Genelde aşk, toplum olayları, ölüm, iyilikler, hasret, evlat sevgisi vb. konuları işlenir. Not: Divan Edebiyatındaki tuyuğun karşılığıdır. Maniler şekillerine göre 4’e ayrılırlar. 1. Düz (tam) mani: - 7’li hece ölçüsüylesöylenir. - Dört mısradan oluşur. -aaxa şeklinde kafiyelenir. -Maninin en yaygın şeklidir. -Bu tarz manilere tam mani de denir. Şu dağlar olmasaydı Kaşların ok dedikçe Çiçeği solmasaydı Kirpiğin çok dedikçe Ölüm Allah’ın emri Pek mi gönlün büyüdü Ayrılık olmasaydı Sen gibi yok dedikçe 2. Kesik (cinaslı) mani: -İlk dizesi cinaslı bir sözden oluşur. -Bu ilk mısra hece sayısı bakımından diğerlerinden eksiktir. -Kesik manilere, cinaslı mani, hoyrat da denir. Güle naz Boğaza Bülbül eyler güle naz Derdim çıktı boğaza Girdim bir dost bağına Moskof gözün oyarım Ağlayan çok gülen az Yan bakarsan boğaza Bağ bana Bahçe bana bağ bana Değme zincir kâr etmez Zülfün teli bağ bana 3. Yedekli (artık) mani: -Düz maninin sonuna anlamı tamamlamak ya da pekiştirmek için iki dize daha eklemek suretiyle elde edilen manidir. -Bu tarz manilere artık mani de denir. Ağlarım çağlar gibi Derdim var beller gibi Derdim var dağlar gibi Söylemem eller gibi Ciğerden yaralıyım Kalbimin hüznü var Gülerim sağlar gibi Yıkılmış eller gibi Her gelen bir gül ister Gözlerimden yaş akar Sahipsiz bağlar gibi Bulanmış seller gibi 4. Ayaklı Mani: -Kesik manilerin birinci dizesinin doldurularak söylenen şeklidir. Bunlara doldurmalı kesik mani de denir. Ah o beni o beni Kakül örtmüş o beni Ben yarimi unutmam Unutsa da o beni ...

Aradığınız Bütün Türküleri Dinlemek İçin : www.turkudinle.org